Ο κρίσιμος ρόλος των αντιπλημμυρικών έργων στην προστασία των χωριών και των πόλεων μας

Ο κρίσιμος ρόλος των αντιπλημμυρικών έργων στην προστασία των χωριών και των πόλεων μας

Εισαγωγή στη Δύναμη της Φύσης

Ο άνθρωπος βρισκόταν συνεχώς σε αγώνα με τη φύση. Από τα πανύψηλες κορυφές των βουνών (βλέπε Αττάβυρος, όρος Πατέρα, Όρη Βυρσίνης, Σάος κ.α) την πυκνή ερημιά των δασών, μέχρι τα μανιασμένα ρεύματα των ποταμών, το καθένα παρουσιάζει τις μοναδικές του προκλήσεις. Τα βουνά, με τα βραχώδη εδάφη και τις απότομες πλαγιές τους, απαιτούν ανθεκτικότητα και αντοχή. Τα δάση, με τους πυκνούς θόλους και την ποικιλόμορφη άγρια ζωή, απαιτούν προσαρμοστικότητα και γνώση. Τα ποτάμια, ωστόσο, θέτουν ένα διαφορετικό είδος πρόκλησης. Οι ήρεμες επιφάνειές τους συχνά κρύβουν την τεράστια δύναμη που διαθέτουν, μια δύναμη που μπορεί να απελευθερωθεί με τη μορφή πλημμυρών (ειδικά μετά από καταστροφή των δασών).

Αυτή η συνεχής πάλη μεταξύ ανθρώπου και φύσης, ιδιαίτερα με τα ποτάμια, έχει διαμορφώσει την πορεία των πολιτισμών σε όλη την ιστορία. Τα ποτάμια έχουν χρησιμοποιηθεί για άρδευση, μεταφορά, ακόμη και ως φυσικά εμπόδια ενάντια στους εχθρούς. Ωστόσο, τα ίδια ποτάμια μπορούν να μετατραπούν από σύμμαχοι που συντηρούν τη ζωή σε καταστροφικές δυνάμεις όταν συμβαίνουν πλημμύρες.

Η επικείμενη απειλή

Οι πλημμύρες γενικά είναι μια δύναμη της φύσης που ο άνθρωπος δεν έχει ακόμη ελέγξει πλήρως. Προκαλούνται από διάφορους παράγοντες όπως οι έντονες βροχοπτώσεις, η ταχεία τήξη του χιονιού , παραβιάσεις των φραγμάτων (αποτέλεσμα από ανθρώπινο χέρι: εμπρησμό-πυρκαγιές, κακή διαχείριση, φράξιμο ρευμάτων κ.α). Ανεξάρτητα από την αιτία τους, οι πλημμύρες μπορούν να προκαλέσουν εκτεταμένη καταστροφή στο πέρασμά τους. Μπορούν να ξεπλύνουν ολόκληρα χωριά (βλέπε Μάνδρα), να καταστρέψουν καλλιέργειες και να διαταράξουν την κανονική ζωή στις πόλεις.

Η καταστροφή που προκαλείται από τις πλημμύρες δεν περιορίζεται μόνο στις φυσικές ζημιές. Μπορούν επίσης να έχουν σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις στα άτομα που επηρεάζονται. Ο φόβος και το τραύμα που βιώνεται κατά τη διάρκεια μιας πλημμύρας μπορεί να αφήσει μόνιμες ουλές και οι συνέπειες της απώλειας σπιτιών, μέσων διαβίωσης και αγαπημένων προσώπων μπορεί να είναι καταστροφικές.

Επιπτώσεις των πλημμυρών σε πόλεις και χωριά

Οι συνέπειες (τα επακόλουθα) μιας πλημμύρας μπορεί να είναι τόσο προκλητικές όσο και το ίδιο το γεγονός. Οι πόλεις και τα χωριά που πλήττονται από τις πλημμύρες συχνά αντιμετωπίζουν την καταστροφή υποδομών, την απώλεια περιουσίας, ακόμη και την απώλεια ζωών. Η διαδικασία αποκατάστασης μπορεί να διαρκέσει χρόνια και τα αποτελέσματα μπορούν να γίνουν αισθητά για γενιές.

Στις πόλεις, οι πλημμύρες μπορούν να διαταράξουν τα δίκτυα μεταφορών, προκαλώντας τεράστιες οικονομικές απώλειες. Κτίρια, γέφυρες και δρόμοι μπορεί να καταστραφούν, δυσκολεύοντας τους ανθρώπους να κάνουν την καθημερινή τους ζωή. Στα χωριά, η ζημιά μπορεί να είναι ακόμη πιο σοβαρή. Η γεωργία, κτηνοτροφία οι κύριες πηγές εισοδήματος για πολλούς κατοίκους - χωρικούς, μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς.

Η σημασία των αντιπλημμυρικών έργων

Δεδομένης της πιθανής καταστροφής που μπορούν να προκαλέσουν οι πλημμύρες, η σημασία των αντιπλημμυρικών έργων είναι υψίστης σημασίας. Πρόκειται για προσπάθειες που στοχεύουν στη μείωση ή την πρόληψη των επιβλαβών συνεπειών των πλημμυρών. Μπορούν να περιλαμβάνουν μια ποικιλία μέτρων, όπως η κατασκευή φραγμάτων, αναχωμάτων και αντιπλημμυρικών τοίχων, καθώς και μηχανική ποταμών.

Τα αντιπλημμυρικά έργα δεν αφορούν μόνο την προστασία περιουσιών και υποδομών. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών των πόλεων και των χωριών. Με την πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση των πλημμυρών, αυτά τα έργα μπορούν να βοηθήσουν στη διάσωση ζωών και στη μείωση του ψυχολογικού τραύματος που σχετίζεται με τέτοιες καταστροφές.

Πώς λειτουργεί ο ''έλεγχος των πλημμυρών'' και συμβάλλει στην ασφάλεια των πολιτών

Η ασφάλεια των πολιτών των πόλεων και των χωριών από αντιπλημμυρικά έργα, καθώς η διαχείριση κρίσεων αποτελεί κρίσιμη πτυχή αυτών των έργων. Ελέγχοντας τη ροή του νερού και αποτρέποντας την υπερχείλιση, τα αντιπλημμυρικά έργα μπορούν να προστατεύσουν κατοικημένες περιοχές, επιχειρήσεις και ζωτικής σημασίας υποδομές από την πλημμύρα.

Επιπλέον, τα έργα αυτά συμβάλλουν επίσης στην ασφάλεια των πολιτών μειώνοντας τον κίνδυνο υδατογενών ασθενειών που συχνά εξαπλώνονται μετά από πλημμύρες. Με την πρόληψη των πλημμυρών, μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της καθαριότητας των πηγών νερού και στην πρόληψη της εξάπλωσης ασθενειών (όπως η χολέρα και ο τύφος).

Ο Ρόλος των Αντιπλημμυρικών Έργων

Τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση κρίσεων. Έχουν σχεδιαστεί για να μειώνουν τον αντίκτυπο των πλημμυρών και να επιτρέπουν την ταχύτερη ανάκαμψη στη συνέχεια. Αυτά τα έργα περιλαμβάνουν ολοκληρωμένο σχεδιασμό και εφαρμογή, που συχνά απαιτεί τη συνεργασία διαφόρων ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών φορέων, τοπικών κοινοτήτων και απαραίτητα ειδικών στον τομέα.

Η σημασία των μελετών από ειδικούς για αντιπλημμυρικά έργα είναι κρίσιμη και για το μέλλον. Αυτές οι μελέτες μπορούν να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για τον μετριασμό τους. Μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό ευάλωτων περιοχών, στην πρόβλεψη μοτίβων πλημμύρας και στο σχεδιασμό κατάλληλων δομών ελέγχου πλημμύρας.

Λόγοι για τους οποίους δεν υπάρχουν αντιπλημμυρικά έργα

Παρά την προφανή ανάγκη για αντιπλημμυρικά έργα, υπάρχουν ακόμη πολλές περιοχές όπου δεν εφαρμόζονται τέτοια μέτρα. Οι λόγοι είναι πολλαπλοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη πόρων ή τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης. Σε άλλες, μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή σχεδιασμό ή κακή κατανόηση των πιθανών κινδύνων.

Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια και δυσκολίες στην εξασφάλιση των απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων. Μπορεί επίσης να υπάρξει αντίσταση από τις τοπικές κοινότητες που μπορεί να είναι αντίθετες στην κατασκευή αντιπλημμυρικών κατασκευών στην περιοχή τους λόγω ΄΄διαφόρων ανησυχιών΄΄, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Γιατί είναι επιτακτική η άμεση υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων

Δεδομένης της αυξανόμενης συχνότητας και έντασης των πλημμυρών, επιβάλλεται η άμεση υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων (επείγουσα ανάγκη). Με την κλιματική αλλαγή να προκαλεί πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, ο κίνδυνος πλημμυρών αναμένεται μόνο να αυξηθεί στο μέλλον.

Τα αντιπλημμυρικά έργα δεν αφορούν μόνο την προστασία της περιουσίας και των υποδομών. Αφορούν επίσης τη διαφύλαξη ζωών και τη διασφάλιση της ευημερίας των κοινοτήτων. Χωρίς αυτά τα μέτρα, η ευπάθεια των πόλεων και των χωριών στις πλημμύρες θα παραμείνει υψηλή και οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές.

Το μέλλον του ελέγχου των πλημμυρών και η ασφάλεια των πόλεων και των χωριών μας

Συμπερασματικά, η πάλη μεταξύ ανθρώπου και νερού είναι διαρκής. Ωστόσο, με αποτελεσματικά αντιπλημμυρικά μέτρα, αυτός ο αγώνας μπορεί να αντιμετωπιστεί. Τα αντιπλημμυρικά έργα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προστασία των πόλεων και των χωριών μας, στη διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών τους και στον μετριασμό των καταστροφικών επιπτώσεων των πλημμυρών.

Το μέλλον του ''ελέγχου των πλημμυρών'' έγκειται στη συνεχή έρευνα, τον αποτελεσματικό σχεδιασμό και την αποτελεσματική εφαρμογή αντιπλημμυρικών έργων και φυσικά την συντήρηση τους με εμπειρογνώμονες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ανατρέψουμε την παλίρροια στον αγώνα κατά των πλημμυρών και θα εξασφαλίσουμε την ασφάλεια των πολιτών , πόλεων και των χωριών μας για τις επόμενες γενιές.

Κωνσταντίνος Ν. Ζουμπιάδης (ASSM)

▪︎ Διαπιστευμένος Υπεύθυνος Ανώτατης Ασφάλειας και Διαχείρισης Κρίσιμων Κρίσεων (Level 5)

▪︎ Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Στελεχών Πολιτικής Προστασίας (HCDMI)